Mariska is trotse moeder van drie kinderen. Samen met haar man Twan, zonen Willem en Ruben en dochter Manon vormen zij een gezellig en ‘normaal’ gezin. Haar man Twan is zelfstandig ondernemer en Mariska werkt als verpleegkundige.

Mariska heeft in het verleden een tijd gewerkt met meiden die anorexia hebben. Ook nu ziet en spreekt ze nog vaak anorexiapatiënten. Dat haar eigen dochter deze eetstoornis zou krijgen, had ze nooit gedacht. “Mijn werk bestaat onder andere uit het signaleren van eetstoornissen bij jongeren. Afvallen en een vertekend lichaamsbeeld zijn voor mij punten waarop ik extra alert ben. Als ik een vermoeden heb dat er sprake is van een eetstoornis dan bespreek ik dat met de jongere. Soms zijn ze opgelucht en willen ze graag hun verhaal doen. Het gebeurt ook wel eens dat iemand volledig dichtslaat en zich afsluit voor verdere hulpverlening.”

Mariska probeert eerst het vertrouwen te winnen van de jongere, daarna ouders hierin mee te krijgen en als laatste de jongere te motiveren om hulp te zoeken. In haar werk is het begeleiden van jongeren met een eetstoornis vertrouwd terrein. Maar toen bleek dat haar eigen meisje anorexia had, wist ze niet waar ze terecht kon voor de beste hulp en de beste begeleiding.

Een puber in strijd met anorexia

“Manon was nog maar 14 jaar toen de eetstoornis begon. We kregen het na zes maanden in de gaten. Tijdens het gesprek dat we met haar hadden, gaf ze aan dat ze wilde afvallen maar dat ze niet kon stoppen. Het zat in haar hoofd zei ze. Ze was constant aan het berekenen wat ze kon eten op een dag. Ze nam bijvoorbeeld minder avondeten als we in het weekend chips aten. ’s Morgens nam ze wel ontbijt maar veel minder dan voorheen. Wanneer we een keer frietjes aten dan liet ze de mayonaise weg ‘omdat dat lekkerder was’.

In eerste instantie vond ik het prima dat ze op de gezondere toer was, bewust omgaan met eten past natuurlijk erg bij deze tijd. Maar op een gegeven moment viel me op dat het hardlopen en trampoline springen obsessief werd. Ze at echt veel te weinig voor een meisje van haar leeftijd.” Toen Mariska vermoedde dat haar dochter anorexia had, heeft zij dit eerst met haar man besproken. Mariska heeft zich lange tijd enorm schuldig gevoeld; “Hoe kan het dat ik met zoveel kennis en ervaring de eetstoornis bij mijn dochter niet eerder heb opgemerkt? Het voelde echt als falen dat ik haar niet heb kunnen behoeden voor de anorexia. Ik heb het niet aan zien komen en ik heb haar niet kunnen bereiken toen ze zich zo verschrikkelijk eenzaam en onzeker voelde.”

Na het gesprek met haar man is Mariska meteen het gesprek met Manon aangegaan. “Ik vertelde haar dat ik het idee had dat ze niet gelukkig was, dat ik zag hoe weinig ze at en dat ze compenseerde. Manon gaf aan graag hulp te willen gaan zoeken omdat het stemmetje in haar hoofd heel sterk en altijd aanwezig was. Ze kon er niet tegen vechten. Het gesprek was enerzijds een opluchting voor ons beiden, maar anderzijds ook heel pijnlijk omdat duidelijk was dat het écht niet goed met haar ging. Ik heb haar na het gesprek gevraagd om op de weegschaal te gaan staan, dit heeft ze ook gedaan.”

Opname in verband met een ernstige eetstoornis

Bij de Mutsaersstichting in Venlo begon Manon aan haar eerste behandeling. De arts van de Mutsaersstichting gaf aan dat Manon een ernstige vorm van anorexia had en nam de gehele regie van Manon en haar gezin over. Tijdens het tweede gesprek gaf de arts aan dat het zelfs beter was als Manon werd opgenomen. De gehele behandeling bestond uit aankomen en een normaal eetpatroon ontwikkelen. “Deze behandeling sloeg niet aan doordat de groep waarin Manon zat zowel uit jongeren met gedragsproblemen als meiden met anorexia bestond; daar waar de jongeren kapsalon wilden eten, wilden de 2 meiden vooral magere vis en worteltjes. Het waren echt twee kampen tegenover elkaar en er was weinig structuur vanuit de begeleiding.”

Uiteindelijk is Manon zelfs in het ziekenhuis beland vanwege overmatige beweegdrang en vanwege angst voor het disfunctioneren van haar hart. In het ziekenhuis wisten ze geen raad met Manon. Ze moest aan de monitor maar het lukte haar regelmatig om de slangetjes af te koppelen om zo toch te kunnen bewegen op haar kamer. Na 3 dagen werd ze ontslagen uit het ziekenhuis en ging ze weer terug naar de Mutsaersstichting. Daar werd ze dag en nacht in de gaten gehouden.

“Ons meisje mocht maar 5 minuten naar de wc en 10 minuten onder de douche. Ze moest thermokleding dragen en een elektrische deken in bed. Ze mocht het raam niet open doen en uiteindelijk werd er zelfs een camera op haar kamer geplaatst omdat ze het vermoeden hadden dat ze ‘s nachts in bed bewoog. Ook heeft ze hier drie maanden met een sondevoeding slangetje rondgelopen, vreselijk vond zij dat! Allemaal maatregelen omdat ze niet aankwam en om verder afvallen te voorkomen. We hebben met ons gezin deze periode als een vreselijke en verdrietige tijd ervaren. Zo pijnlijk om je eigen kind deze behandeling te zien ondergaan.”

anorexia eetstoornis opname human concern

De tweede opname

Manon ging samen met haar gezin op zoek naar een andere plek voor hulp. Ze vonden deze uiteindelijk op het Rintveld, waar Manon werd opgenomen. De visie was hetzelfde als bij de Mutsaersstichting; eerst gezond gewicht en dan de onderliggende problematiek aanpakken. Echter de aanpak en werkwijze waren veel prettiger omdat er alleen meiden met een eetstoornis waren. “Hoewel Manon zich er verschrikkelijk voelde, paste zij zich aan en werd ze na 3,5 maand ontslagen. Ze had inmiddels een redelijk gewicht bereikt en kon verder gaan met de behandeling door één keer per week de poligroep te bezoeken. Helaas viel ons meisje terug, de eetstoornis nam weer in alle hevigheid bezit van haar.”

Mogelijke symptomen eetstoornis: dwangmatig calorieën tellen, minder eten, anders eten, extreem bewegen of sporten, zich onttrekken aan gezinsactiviteiten, kortaf en steeds meer op zichzelf zijn.

Onzeker en hoogsensitief

De reden waarom deze twee behandelingen niet geschikt waren voor Manon is dat zij zich al die jaren heeft aangepast aan haar omgeving. De eetstoornis was juist in haar leven gekomen zodat zij zich níet hoefde aan te passen en haar eigen (ongezonde en desastreuze) weg kon volgen. In de kliniek leerde ze zich weer aan te passen aan de verwachtingen van de omgeving. Een vicieuze cirkel van gedachten en gedrag.

“Manon is vroeger veel gepest en buitengesloten. Ze is hoogsensitief, iets waar ze nu vooral haar kracht van wil maken. Manon schaamde zich voor wie ze was wat uiteindelijk resulteerde in het zich letterlijk onzichtbaar en klein maken, iets wat anorexia met je doet. Ze is gezonder gaan eten en meer gaan sporten om er ‘beter’ uit te zien. Toen het haar lukte om af te vallen, wat haar zelfvertrouwen gaf, is ze hierin doorgeschoten.”

Human Concern

Uiteindelijk heeft Manon een succesvolle behandeling gehad bij Human Concern, bekend van het televisieprogramma ‘Tot op het bot’. Hier is de behandeling gericht op de autonomie van de cliënt en ligt de regie bij de cliënt zelf. De behandeling richt zich ook met name op het aanpakken van de onderliggende problematiek, iets waar Manon heel erg behoefte aan had. “De overgang van Rintveld naar Human Concern was heel groot; al die jaren is ons verteld dat de aandacht naar het gewicht moest uitgaan, dat dat het enige was wat telt en dat wij hierin de regie hadden.

Bij Human Concern werd ons duidelijk gemaakt dat we wel grenzen aan moesten geven maar dat we de regie aan Manon moesten overlaten. Zij ging zelf onderzoeken wat ze wilde. Alles was oké, de enige voorwaarde was dat het gewicht stabiel bleef vanwege haar ernstig ondergewicht.” Dankzij hulp en steun van een fantastische ervaringsspecialist én kinderarts kreeg Manon steeds meer vertrouwen in zichzelf en haar hulpverleners. Na drie maanden ging bij Manon de knop om, het was die dag Goede Vrijdag, een dag die Mariska nooit meer zal vergeten. In tussentijd is Manon ook gaan werken aan haar onderliggende problematiek. Het eten gaat gelukkig weer goed, wel heeft Manon nog ondergewicht en blijft ze onder controle bij de arts in Boxmeer. Ook bij deze arts heeft ze de regie en wordt er samengewerkt, ze hoeft zich dus niet meer aan te passen aan het systeem van de therapie.

De impact van een eetstoornis op het gezin

Mariska en haar gezin hebben erg geleden onder de eetstoornis van haar dochter. Ook de relatie met haar man Twan kwam flink onder druk te staan. “Ik zag mijn meisje afglijden en kon alleen maar machteloos toekijken. Haar depressieve gevoelens en het niet meer willen leven vond ik echt ontzettend zwaar om mee om te gaan. Ik heb haar zo vaak iets van een lichtpuntje willen geven maar het enige wat wij konden doen was er voor haar zijn en met haar meegaan de diepte in om zo nog enige verbinding te hebben. Want deze nare ziekte is in staat om elke verbinding die er is te verbreken.”

Toen het voor Mariska, na het volgen van een aantal sessies bij een coach, duidelijk werd dat zij zich meer op zichzelf moest focussen in plaats van op Manon, ontstond er ruimte en voelde zij zich krachtiger dan ooit. Ook had dit een positieve uitwerking op de relaties onderling binnen het gezin. Mariska heeft er alle vertrouwen in dat de knop voorgoed om is. Manon pakt problemen niet meer aan met eten of niet eten maar is andere manieren hiervoor aan het uitproberen. Het is vallen en opstaan maar het is duidelijk geworden voor Manon dat de eetstoornis haar niet helpt.

Het is Manons grote wens om later als ervaringsdeskundige jongeren met een eetstoornis te helpen. “Er is echt iets veranderd in onze relatie; we bespreken onze gevoelens met elkaar, knuffelen graag, kunnen het heel leuk hebben samen maar soms komen we te dichtbij en dan ontstaat er ook wel eens een flinke discussie. We hebben vertrouwen in elkaar en weten dat dit nooit meer zal verdwijnen. Onze band is hechter dan ooit.”

anorexia opname eetstoornis human concern

Mijn verhaal op mamaisthuis

“Ik vind het heel belangrijk dat het onderwerp ‘eetstoornissen’ op mamaisthuis aandacht krijgt. Enerzijds omdat er heel veel jongeren zijn die hieraan lijden en er preventief nog veel winst op dit gebied te behalen is. Anderzijds om de moeders die een kind hebben met een eetstoornis een hart onder de riem te steken. Het is een verschrikkelijk nare ziekte, waar niemand om vraagt maar wat ieder kind kan overkomen.

Ik hoop dat moeders en gezinnen die er mee te maken krijgen, weten dat ze niet alleen staan, dat er mensen zijn die dezelfde strijd voeren binnen het gezin. Ik zou tegen alle moeders willen zeggen; vraag steun en hulp want dat is echt van levensbelang. Door mijn verhaal te delen op mamaisthuis wil ik een steentje bijdragen aan de signalering van eetstoornissen en moeders informatie geven en hoop. Een eetstoornis kun je overwinnen!”

Mariska is ervaringsdeskundige als het gaat om moeder zijn van een dochter met een eetstoornis. Al haar ervaringen heeft ze beschreven op haar website en ze heeft een eigen coachingspraktijk opgericht. Vanuit deze praktijk geeft ze moeders informatie en steekt ze hen een hart onder de riem. Ook helpt ze deze moeders om in hun eigen kracht te staan waardoor er een betere balans met het kind en in het gezin ontstaat.

Wil je meer lezen over het goede werk wat Mariska doet, neem dan een kijkje op de website van OKE coaching