Je bent zwanger en zit — als alles goed gaat — lekker uit te buiken op je roze wolk. Maar als die buik dikker wordt, komt de bevalling in zicht en het is niet geheel ondenkbaar dat je daar lichtelijk van in de stress schiet.

Ik praat je graag bij over mogelijkheden op het gebied van pijnbestrijding bij de bevalling en vertel iets over mijn eigen bevallingen. Zelf ben ik zo trots als een pauw dat ik twee kerngezonde kindjes op de wereld heb gezet.  Ik weet nu dan ook heel goed hoe een bevalling kan verlopen en hoe terecht — of niet — de angsten zijn geweest die ik van tevoren heb gehad. Niemand had mij vooraf moeten vertellen dat mijn eerste kindje bijna 9 pond zou wegen in plaats van de geschatte 3750 gram, wat op zich al Hollands welvaren zou zijn geweest. Die 9 pond babygeluk heb ik in sneltreinvaart op de wereld gezet, terwijl ik voor de geboorte van mijn meisje — die veel lichter was — heel hard heb moeten werken waar ik dat absoluut niet had verwacht. Dat fiks ik wel even, had ik in mijn hoofd. Achteraf over een bevalling praten is altijd heel stoer, maar voordat je daadwerkelijk in zo’n bevallingscircus belandt, heb je allerlei gedachten en hoop je dat alles goed gaat. Je wilt aan de ene kant graag weten wat je te wachten staat, maar wanneer moeders je ongevraagd meeslepen in hun bevallingservaring(en), zit je daar uiteindelijk toch niet echt op te wachten. Veel dingen moet je gewoon niet willen horen. Zoals met die 9 pond waarover ik het net had. Je wilt er ook niet te veel aan denken dat je in je blote niksie een kind op de wereld zet, dat iedereen meekijkt en dat je pijn hebt en niet weet waar je het moet zoeken. Dit hoort er echter helemaal bij. Je bent nooit kwetsbaarder dan tijdens een bevalling, maar tegelijkertijd zal het een van jouw meest krachtige momenten zijn die je ooit zult meemaken.

Voor mij was het fijn te weten dat er mogelijkheden voor pijnbestrijding bij de bevalling bestond en dat ik daar over na kon denken. Het kan prettig zijn dit alvast af te kaderen en te regelen, het geeft je rust. En mocht je zonder pijnbestrijding willen bevallen, dan is dat net zo goed mogelijk en ook die beslissing kan zorgen voor rust: laat maar komen die bevalling!

Pijnbestrijding bij de bevalling

Mijn eerste bevalling

Ik beviel van mijn zoon Hero met 41+ 4 dagen, 11 dagen overtijd dus.. De inleiding stond al gepland, maar omdat ik niet moest denken aan een weeënstorm, hoopte ik dat ik het weekend voor de inleiding alsnog zou bevallen. Ik at op vrijdagavond een pizza met Maarten en een vriend van ons en zij gingen weg voor een tenniswedstrijd, de telefoon stond op loei-volume. En ja hoor, manlief was nog geen twee uur weg, of de weeën begonnen. De bevalling van Hero ging erg snel. Hij was een flinke baby, maar dat kwam vooral door zijn lengte. Omdat ik van mezelf nogal heftige weeën kreeg zonder pauzes, wist ik niet wat me overkwam. Het was behoorlijk heftig en dus koos ik voor een morfinepomp, daar was dan wel weer tijd genoeg voor. Resultaat: Ik was binnen no time zo high als een kanarie, maar ik had wel pijnverlichting. De scherpe randjes gingen van de weeën af. Toch vond ik dit niet per se ideaal. Ik had minder pijnlijke weeën, maar was best stoned en dat had achteraf misschien dan weer niet gehoeven. Maar in het heetst van de strijd interesseert dat je totaal niet, dus het is prima zoals het is gegaan.  Dat was dus bevalling één met optie ‘Morfine’ via een pompje dat je zelf bedient. Hierdoor denk je dat je volledig in control bent, terwijl het pompje toch echt vooraf is ingesteld. Dit betekent zoveel als: de verloskundige in het ziekenhuis heeft niets verteld, maar heeft bepaald hoeveel morfine jij krijgt. Je denkt in je hoezee-stemming dat het onbeperkt feest is met je gelukzalige morfine hoofd ; ) Nee, dit is niet zo. Maar het werkt als een tierelier!

Mijn tweede bevalling

Ik had er 38 weken zwangerschap op zitten en het was weer weekend, wéér vrijdagavond. De avond voor mijn uitgerekende datum. Omdat ik nogal van een geintje houd, regelde ik ook deze avond pizza met Maarten en diezelfde vriend, want wie weet zou het opnieuw helpen? De pizza smaakte veelbelovend lekker. Het zal toch niet … ? Voor de zekerheid maakte ik nog een foto van mijn dikke buik. Ik voelde me echt niet fijn meer met al dat laaghangende gewicht onderin m’n buik en liep al een tijdje als een pinguïn over straat, stiekem in mezelf fluisterend tegen Novah dat ze langzamerhand wel richting bagageband mocht koersen. Er gebeurde niets, dus ik ging naar bed en werd wakker van mijn vliezen die braken. Ja, echt! Je snapt dat ik de pizza’s van onze pizzeria van harte aanbeveel aan hoogzwangere vrouwen! Wederom een ziekenhuisbevalling. Dit is voor mij geen issue maar noodzakelijk vanwege mijn epilepsie. Dit keer bleek de bevalling een heel pittige. Ik kreeg het behoorlijk voor mijn kiezen en in het ziekenhuis werd hier niet adequaat op gereageerd. Toch heb ik de bevalling deze keer zonder pijnstilling volbracht en dit besefte ik pas toen Novah al lang lekker bij me lag te slapen. Ik heb dus ervaring met beide opties: met én zonder pijnbestrijding bevallen. Ik weet dat ook zonder pijnbestrijding een bevalling te doorstaan is, de oerkracht waarover wordt gesproken bestaat echt …

Zo, nu heb ik je een klein beetje meegenomen in mijn ervaringen. Maar je vraagt je misschien af welke vormen van pijnbestrijding er nu eigenlijk zijn? Ik heb een aantal voor je samengevoegd en benoem ze kort. Wát je ook kiest, weet dat niets fout is. Dat je niet faalt als je er bij voorbaat voor kiest met een ruggenprik of andere vorm van pijnbestrijding te bevallen. Onthoud wel dat je gewoon nooit weet hoe een bevalling bij jou in zijn werk zal gaan. De informatie die je krijgt is vaak gebaseerd op gemiddelden. Bevallen kan een eitje voor je zijn of toch echt een hele klus. Dit is totaal niet in te schatten, dus verspil er vooral geen extra energie aan. Doe je voorwerk, maar probeer het gewoon te laten gebeuren. En voel jij je goed bij een dosis hulp, leg dat lekker vast in je bevalplan en zorg ervoor dat je partner de touwtjes in handen houdt en goed weet wat jij wilt. Mocht dat dan toch anders gaan of moeten; go with the flow. Er zijn gelukkig hulptroepen bij je om je door iedere mogelijke situatie heen te loodsen, met dan wel zonder ruggenprik, morfine, lachgas, noem maar op.

Hier komen je opties op het gebied van pijnbestrijding, opgedeeld in twee groepen: pijnbestrijding bij de bevalling mét en pijnbestrijding bij de bevalling zonder medicijnen.

Pijnbestrijding bij de bevalling

Ik in de aanloop naar mijn eerste bevalling, van mijn zoon Hero. Ik lach nog 😉

Pijnbestrijding bij de bevalling mét medicijnen (in het ziekenhuis, zoals bij mijn eerste bevalling met Remifentanil):

  • Ruggenprik. Deze zorgt voor vrijwel volledige pijnverlichting. Een ruggenprik is een injectie in de onderrug met een combinatie van verschillende pijnstillende medicijnen.
  • Pethidine injecties. Deze halen de top van de pijn van bevallen af. De injecties worden toegediend in je bil of bovenbeen met een soortgelijke pijnstiller als morfine. Het werkt 2 tot 4 uur.
  • Remifentanilpompje. (zie bevalling 1) Dit is de een morfine-achtig medicijn dat via een infuus wordt toegediend en een zeer krachtige werking heeft, of zoals ik het omschreef: je wordt er stoned van. Het wordt omschreven als medicijn dat qua pijnverlichting ergens tussen een ruggenprik en pethidine injecties in zit. Je kunt met een pompje de toediening regelen, maar er zit een limiet op, dus kun je jezelf hier nooit te veel van geven.
  • Lachgas. Een mengsel van stikstof en zuurstof. Je ademt onder begeleiding van een verloskundige alleen tijdens weeën zelf lachgas in via een mond/neusmasker (vast wel eens gezien als je ook zo van ziekenhuis series met hete dokters houdt …  ; ) )

Voor alle medicijnen die ik hierboven benoem, geldt dat zij bijwerkingen kunnen hebben voor jou en je baby. Wat deze bijwerkingen op de lange termijn kunnen betekenen, is nog niet helemaal bekend. Evenals de effecten van bovengenoemde medicijnen op de borstvoeding. Handig is vantevoren aan je verloskundige te vragen in welk ziekenhuis je bepaalde soorten pijnbestrijding kunt krijgen, zodat je vooraf kunt kiezen waar je wilt bevallen als je dit wilt doen met pijnbestrijding.

Pijnbestrijding bij de bevalling zonder medicijnen:

  • Steriel waterinjecties. Gegeven door je verloskundige, net boven je bilspleet (ja, dat stond er echt). Waterinjecties werken 1 tot 2 uur, maar kunnen steeds herhaald worden.
  • Acupunctuur. Op bepaalde punten van je lichaam worden kleine naaldjes geplaatst. Door het plaatsen hiervan, kan de balans in het lichaam hersteld en dus de pijn verminderd worden.
  • Acupressuur. Dit lijkt op acupunctuur, maar hierbij worden in plaats van naalden handen of vingers gebruikt om te drukken op punten in het lichaam die in verbinding staan met de plek waar de pijn zit.
  • GeboorteTENS. Dit is een apparaatje waarmee je jezelf kleine stroomstootjes kunt geven. Doordat je het zelf toedient, krijg je het gevoel dat je zelf de touwtjes in handen hebt. Via draadjes die op je rug zijn geplakt , gaan de stroomstootjes je lichaam binnen. Het geeft een tintelend gevoel zoals bijvoorbeeld wanneer je hand slaapt als je verkeerd hebt gelegen. In deze blog vertelt Esther over haar ervaring met de GeboorteTENS.

Hierboven heb ik de opties zonder medicijnen benoemd. Ook deze kunnen heel verlichtend zijn, zonder dat je gekke stofjes binnenkrijgt.

Tenslotte kun je heel veel zelf doen om de pijn tijdens je bevalling te verminderen.

Zorg dat je zo rustig mogelijk blijft en in balans bent. Dit is best een opgave, zo weet ik uit ervaring. Je weet dat je misschien voor je gevoel door een hel moet qua pijn, maar je moet rustig blijven?! Ja, echt … Het is gewoon zo dat je totaal niet weet wat er gaat gebeuren. Dit kan niemand je helemaal vertellen, omdat iedere bevalling (want ook ieder mens, iedere vrouw en ieder kind) uniek is.  Ja, lekker dan, hoor ik je zeggen. Tja, sorry maar zo werkt het nu eenmaal.

Wat ik je dan nog kan aanraden om die zen-modus een handje te helpen? Ga lekker vaak in bad, laat je vriend/man je masseren, ga naar zwangerschapsyoga en zorg dat je je aan het eind van de bevalling in alle rust kunt voorbereiden. Ga gewoon lekker liggen voor een dutje overdag en geef je over aan het feit dat het wachten erg lang kan duren, maar dat (daar is ‘ie weer) je ook daar geen controle over hebt. Geen stress, lekker ontspannen richting je bevalling. En wat er dan gebeurt, dat zie je dan wel. Regel als je dat fijn vindt een vriendin die bij de bevalling is, als jullie hieraan behoefte hebben. Misschien wel je moeder, of heb je wel eens gelezen over een Doula — bevallingscoach —of hypnobirthing? Er zijn echt bergen mogelijkheden om je te helpen ontspannen. Maak jezelf vooral niet gek met alle gedachten en verhalen die in je hoofd spoken!

Ik hoop dat ik je enigszins heb geholpen met mijn schrijfsel, hiervoor heb ik een betrouwbare bron gebruikt.