Een tijd geleden bekeek ik de documentaire ‘Ze denken dat ik dom ben’, een interessante aflevering over het vmbo onderwijs. Het vmbo wordt niet voor niets aangeboden;  65% van de samenleving heeft een achtergrond op dat niveau. Toch kijken veel mensen er minachtend naar. Waarom?

Onterecht gekregen studie-advies

Wat hebben we aan een samenleving die alleen maar uit hoogopgeleiden bestaat? Een samenleving waar geen echte ambachten meer bestaan en geen handwerk? Waarin mensen gebukt gaan onder prestatiedrang en er — voordat er naar je naam — eerst naar je beroep gevraagd wordt? Een ‘burn-out’ de nieuwe griep wordt? Inmiddels officieel erkend als ziekte. Een samenleving waarin scholen worden afgerekend op uitstroom of uitval van leerlingen terwijl dit eigenlijk de schuld is van het onterecht gekregen studie-advies?

adult-education-572269_960_720

Het niveau van de ouder is niet bepalend

Waarom wordt kinderen geleerd dat het belangrijk is om zo goed mogelijk — soms ver boven het eigen kunnen — te presteren omdat een leerniveau op vmbo niveau niet oké is? Waarom vragen sommige ouders een extra gesprek aan als er een advies voor het vmbo wordt gegeven? Sterker nog: waarom zijn er ouders die leerkrachten omkopen om een beter advies te krijgen? Waarom kijken sommige ouders naar hun eigen niveau en meten daar het niveau van hun kind aan af?

Status versus welzijn en geluk

Wie zijn deze ouders? Kijken ze ook naar het welzijn van hun kind? Naar het persoonlijk geluk en welbevinden op school en in de samenleving? Zien deze ouders ook dat ze te veel van hun kind eisen en dat misschien het voor hen zo belangrijke stukje genen niet is doorgegeven. Of misschien is het wel doorgegeven maar spelen er andere factoren mee waardoor het kind op dat moment niet op dat niveau kan presteren. Aandoeningen als ADHD, ADD en andere gedragsproblematiek kunnen er voor zorgen dat kinderen onder hun leerniveau presteren ondanks dat ze zich voor 200% inzetten.

Een lager opgeleid maar gelukkig kind is waardevol

Aan een ongelukkig kind op het hoger onderwijs heeft een ouder niets maar ook de samenleving niet. Aan een gelukkig kind op het voorbereidend onderwijs hebben beiden wel iets. Een opleiding op een lager dan het zo gewenste niveau betekent echt niet per definitie dat een kind als schoonmaker eindigt of achter de vuilniswagen zal hangen. Maar stel dat dat uiteindelijk wel is wat een kind kan of ambieert, weet dan dat de samenleving blij is met deze ambitie.

Of wellicht heeft een kind gewoon meer tijd nodig om een bepaald niveau te bereiken? Is het meer geschikt om eerst vmbo te doen en door te stromen naar de havo. Kinderen die deze weg bewandelen krijgen vaak meer zelfvertrouwen doordat ze mee kunnen draaien met het systeem en goede cijfers behalen. Waardevol toch?!

school vmbo studiedruk burnout

 

Geluk, gezondheid en liefde zijn niet te koop

Het is zo belangrijk dat er niet alleen naar de prestaties maar écht naar het kind gekeken wordt. Los van cijfertjes en rapporten; wie is hij of zij en hoe voelt het zich in de samenleving? Is het kind gelukkig en welk onderwijsniveau kan er voor zorgen dat het kind gelukkig blijft en niet op de tenen hoeft te lopen? Natuurlijk is het mooi meegenomen als een kind later naar het hbo kan of een universitaire studie kan gaan doen. Het zal dan waarschijnlijk meer kans hebben op een goede baan, en op een rijker en onafhankelijk leven. Dat wensen wij natuurlijk allemaal voor onze kinderen maar leren we onze kinderen ook niet al van jongs af aan dat het niet om geld draait in het leven maar om geluk, gezondheid en liefde. En juist dát is niet te koop!

Hoe sta jij hierin, maak jij je wel eens zorgen over het leerniveau van je kindje?