Afgelopen week werd ik getriggerd door een oproep van de Telegraaf. Het betrof een verzoek of mensen met een VMBO-(Mavo of Mulo achtergrond) hun (succes-)verhaal wilden delen aangezien het VMBO niet in trek is.
Negatief te boek staat, maar er juist een tekort dreigt te ontstaan aan praktische mensen op de arbeidsmarkt. Er worden steeds meer leerlingen ingeschreven op de havo en minder op het vmbo. De negatieve en neerbuigende ondertoon rondom VMBO-leerlingen raakt mij en dat heeft alles te maken met mijn persoonlijke ontwikkeling. En vooral met een gesprek dat ik meerdere malen heb gevoerd met kinderen van groep 8 de afgelopen jaren. Ik licht het graag toe:
Het mavo-meisje!
Dagelijks werk ik op een basisschool en met de komst van het nieuwe kalenderjaar neemt ook de schoolkeuzestress en Cito-spanning toe. Keuzes maken is voor sommige leerlingen heel moeilijk. Dan vooral voor de kinderen zelf en voor hun ouders maar meestal niet voor de leerkracht! De leerkracht heeft door dagelijkse observatie en het directe contact met de kinderen en collega’s en het leerlingvolgsysteem waarin gedurende de hele basisschoolperiode leerresultaten worden bijgehouden een helder compleet beeld van alle leerlingen.
Waarom is een score zo belangrijk geworden
Waar tot enkele jaren geleden de score op de Cito-eindtoets bepalend was voor de vervolgkeuze en kinderen en basisscholen keihard werden afgestraft of hun keuze en advies, is daar gelukkig een stokje voor gestoken. Het schooladvies is leidend en de kinderen worden al voordat zij de eindtoets maken ingeschreven op een VO-school naar keuze (door kinderen en ouders gekozen n.a.v. het advies van de school). Fijn voor de leerlingen want dat neemt veel druk weg voor de kinderen.
Een kind kan niet teruggeplaatst worden op een lager niveau, er kan enkel gesproken worden over het plaatsen van leerlingen op een hoger niveau. En dus zijn er ouders die ervoor kiezen hun kind aan te melden voor dure bijlessen. Of ouders die via Marktplaats Cito-toetsen en oefenboeken aanschaffen om hun kind hoger te doen scoren. Maar waarom is dat zo belangrijk geworden? Men lijkt zich te schamen wanneer het kind naar het vmbo gaat, of een praktijkopleiding gaat doen, is het te min?
Ontspannen blije pubers
Even terug in de tijd … Toen ik van de basisschool ging was het niveau nog niet zo’n heikelpunt, althans voor zover ik mij herinner. Ik ging naar de MAVO en dat werd gewoon de school waar mijn broer ook al zat. Een niet zo’n grote school waar je uitsluitend mavo kon doen. Met een groepje fietsten we dagelijks vanuit het dorp naar de middelbare school. Anderen gingen naar een andere school, maar de keuze was beperkt en scores maakten onderling niet zoveel uit. We wisten gewoon wie er makkelijker leerden en welke kinderen minder goed konden leren en daar bleef het bij. We waren ontspannen en blije pubers.
Praktijkervaring versus havisten
Ik had een geweldige tijd op de middelbare school en met up’s en down’s doorliep ik die periode. Aansluitend koos ik voor mbo (MDGO) en vervolgens voor de PABO. Op de Pabo kwam ik in de klas bij meisjes van 17 terwijl ik 19 was en de nodige stage-ervaring had opgedaan. Daar had ik direct profijt van. Ik was een doener en had op mijn eerste stagedag bij een kleutergroep een mapje en voorleesboekje in mijn tas gestopt voor het geval dat … Daarin zag ik het verschil tussen mijzelf met praktijkervaring en de havisten. Maar ook in de opname van leerstof. De praktische vakken gingen mij goed en makkelijk af, theoretische vakken kostten mij wat meer inspanning maar het lukte prima. Bij de havisten was dit veelal andersom. En ook hier was het geen discussiepunt, dat was gewoon zo.
Aangeslagen door neerbuigende manier
Ik ging parttime aan het werk op een basisschool en vulde de rest van de week met invalwerk. Ook had ik diverse bijbaantjes in de avonduren en in het weekend. Al snel kreeg ik een vaste baan in een eigen kleutergroep waardoor ik het weekendwerk eraan moest geven. En binnen mijn werk groeide ik door tot bouwcoördinator en adjunct-directeur. Er werd een kweekvijver gestart binnen mijn bestuur van waaruit ik de schoolleidersopleiding mocht gaan volgen. Ik startte vol enthousiasme.
Tijdens een van de eerste gesprekken met mijn begeleider werd mij echter keihard te kennen gegeven dat ik als ‘mavo-meisje’ meer tijd nodig zou hebben en het wellicht te moeilijk zou krijgen qua niveau. Ik was aangeslagen, omdat ik trots was op wat ik al bereikt had maar vooral door de neerbuigende manier waarop er over mij als ‘mavo-meisje’ gesproken werd. Uiteraard zette ik door, ik had immers de voorgaande jaren ook alles gehaald op doorzettingsvermogen en met een duidelijk doel voor ogen. En natuurlijk haalde ik mijn diploma! Uiteraard heb ik mijn begeleider deze opmerking op niet misverstane wijze nog eens terug gegeven.
Lees ook: Brief voor iedere ouder met een hooggevoelig kind
Slechts VMBO niveau
Terwijl ik de schoolleidersopleiding volgde werkte ik tijdelijk een dag in de week in een groep 8. De schoolkeuze kwam dichterbij en gesprekken over de te maken keuze ontstonden. Kinderen spraken er met elkaar over in de groep en ook wij als leerkrachten spraken er met hen over.
Op gegeven moment zag ik een jongen schoorvoetend toegeven dat hij waarschijnlijk naar het VMBO ging, waarop 3 anderen in lachen uitbarstten. Ik vroeg wat er te lachen viel. Ze vonden het maar raar en slecht dat hij ‘maar’ naar het vmbo ging. De betreffende jongen wilde liefst door de grond zakken en ik voelde met hem mee. Gelukkig bleef ik rustig en ik vroeg de kinderen in het algemeen op welke VO-school zij dachten dat ik gezeten had. Havo/ vwo riepen ze. Ik schudde ‘nee’, Gymnasium? Nee … Wat dan? Ik antwoordde VMBO … Die gezichten … Onmogelijk, want ik studeerde nu toch voor directeur PO?
Nuanceren en stof tot nadenken
Ik heb de kinderen uitgelegd dat je alles kunt worden als je het wilt en dat het soms misschien iets langer duurt maar dat er meerdere mogelijkheden zijn om ergens te komen. Ook dat je misschien ergens voor kiest maar er gaandeweg achter komt dat iets anders beter bij je past en dat mensen die met hun hart en handen werken heel belangrijk zijn en waarom. Ze waren stil, knikten en de jongen zat weer rechtop. Kinderen (en volwassenen!) kunnen keihard zijn; nuanceren, uitleggen en vooral stof tot nadenken geven zijn daarvoor belangrijk. Ik ben blij dat ik daarin een aantal keer een voorbeeld heb kunnen zijn en met mijn verhaal kinderen weet op te beuren waardoor hun neus weer de lucht in gaat en zij trots zijn op wat zij doen.
Ieder mens kan het verschil maken
Dit verhaal heb ik inmiddels al op 4 scholen gedeeld met groep 8-ers met steeds dezelfde verbazing en vervolgens knikkende nadenkende blik tot gevolg. Laten we nu eens stoppen neerbuigend te doen richting elkaar en een ieder in zijn waarde laten. Wat zou er gebeuren wanneer vakmensen, ambachtslieden en mensen die vanuit hun hart werken voor de medemens straks andere keuzes maken omdat ze anders niet geaccepteerd worden? Ik moet er niet aan denken. Ieder mens heeft het in zich het verschil te maken door zijn/ haar kwaliteit in te zetten.
Kies je eigen route door jezelf te zijn
Inmiddels is dit ‘mavomeisje’ trotse directeur van een basisschool met meer dan 300 leerlingen. Een schoolleidersdiploma, diverse cursussen en diploma’s van twee onderdelen van een masterprogramma op zak. Opgegroeid in een gewoon gezin waar het gebruikelijk was hard te werken en mijn vader een voorbeeld is geweest. Als je wilt kun je ver komen en zal je daar je best voor moeten doen, dat was zijn credo en dat heeft hij zelf dan ook gedaan.
Ik hoop dat het neerbuigende en negatieve vmbo-imago opgepoetst wordt zodat deze kinderen trots kunnen zijn op zichzelf en het beste zullen laten zien! En vooral dat zij mogen zijn wie ze zijn, niet op hun tenen hoeven lopen en hun eigen route mogen kiezen.
Dank Christel Hensema voor je mooie brief en boeiende voorbeeld van hoe je — ongeacht de weg er naar toe — dromen kunt waarmaken.
Comments
M
17/04/2021
Wij hebben als ouder het eerste advies gesprek gehad. De meester vertelde dat de havo mogelijk is en dat wij moeten kijken naar de optie. Terwijl wij dit met onze zoon bespraken barstte hij in tranen uit. Hij wilde niet naar de havo hij wilde naar die leuke technische school en wilde tl doen. En nu dacht hij dat hij met havo advies niet werd aangenomen.
Nou als hij graag naar die school wil mag hij erheen en tl gaan doen. Kan hij altijd doorstromen naar mts hts net als zijn vader en een eigen zaak hebben waar 50 mensen werken! Dat is zijn doel en hij denkt dat niet te halen via de havo. Ons prima als hij maar gelukkig is. De wereld is al ingewikkeld genoeg
Patricia
14/04/2021
Mee eens. Ook voor ons maakt het niveau niet veel uit. Mijn man is het grote voorbeeld dat als je wilt je er toch wel komt. Waar ik wel tegen aan loop is een gevoelig speels meisje. Eigenlijk nog niet toe aan de middelbare en advies kader gekregen. En dat had mij niet uitgemaakt behalve dat ze te gevoelig is om met de toch wat hardere kader kinderen om te gaan (zal vast niet overal zo zijn maar op de school hier wel). Dus toch de basisschool gevraagd of ze het jaar in gr8 kon overdoen maar dat was vrij lastig. Waardoor ze nu een hoger niveau heeft gekregen. Zo kan ze wennen op een wat rustigere school. Daarna zien we wel weer verder. Maar dat is soms ook een rede voor hoger onderwijs willen. Puur voor je kind omdat je weet dat ze er anders aan onderdoor gaat.
sandra
17/09/2018
mijn oudste bleek de mavo niet aan te kunnen en moest in haar derde jaar naar het VMBO , ze vond het maar niks en nu doet ze een mbo 4 opleiding , gewoon ingestroomd met haar vmbo diploma en dat gaat super goed , ze moet nog 1 jaar en dan wil ze hbo gaan doen en dat kan gewoon, ze heeft lekker veel doorzettingsvermogen en zo komt ze ook waar ze wezen wil, En ze doet nu iets wat ze fantastisch vind en waar ze gelukkig van word. niets meer aan doen lijkt me zo
Ingrid
16/09/2018
Ik ben een havo/mavo/havo meisje en mijn droom was stewardess worden. Dat werd ik al op mijn 19e! Inmiddels ben ik al ruim 20 jaar senior purser (eerst leidinggevende aan boord) op de intercontinentale vluchten! Toen ik begon was het nog iets waar je uitneem gegoede familie moest komen en een ‘gewone Amsterdamse’ was (toen nog) ongehoord! Je kan alles worden wat je wilt en ondanks ik hardernmoest vechten voor mijn promoties dan anderen, is het wel allemaal gelukt én op eigen kracht! Ik ben heel trots op mezelf en nog steeds gewoon amsterdamse!
Nienke
16/09/2018
De reacties van de kinderen zijn vaak een kopie van de uitspraken van de ouders. Ik denk dat als er wat veranderd moet worden dat de ouders aangesproken zouden moeten worden. Die hebben nog heel wat te leren … helaas!
Quirina
13/09/2018
Ik heb zelf vroeger op speciaal onderwijs gezeten, omdat in dyslexie heb. Nu 30 jaar later heb ik ook gewoon mijn diploma’s, ben ik trots wat ik bereikt heb en ben ik de persoon geworden die ik nu ben. Dat heeft in mijn ogen niks met niveau te maken, wel met wilskracht en doorzettingsvermogen. Dit lukt in mijn ogen makkelijker als je doelen haalt, in plaats van dat je iedere keer faalt.
Aty Janzen
2/04/2018
Uit het hart gegrepen.
Claire
1/04/2018
Mooi artikel! Ik vind het fijn dat dit naar buiten komt, het maakt echt niet uit wat voor niveau je gedaan hebt. Ik geef bijles aan een jongen die nog op de basisschool zit (hij komt uit Syrië en zijn ouders kunnen hem niet zo goed helpen). Tegen hem heb ik ook gezegd dat het niet uit maakt of hij straks havo of mavo gaat doen, als je iets later wilt doen dan kom je er wel ongeacht het niveau op de middelbare school. Zoals je zegt, het duurt misschien langer maar dat maakt helemaal niets uit.
Maar, ik snap het van de ouders wel. Er zijn ook genoeg leerlingen die niet goed worden ingeschat door leraren. Zelf had ik goede cijfers en wilde ik graag het vwo doen maar mocht dit niet van de de basisschool. Zij gaven mij mavo advies, maar na een jaar was wel duidelijk dat dit voor mij niet werkte. Gelukkig is er altijd nog de mogelijkheid om op een ander niveau in te stromen, zeker als je op een school zit die gewoon alle niveau’s heeft.
nicole orriens
29/01/2018
Mooie post! Ik snap nooit waarom ouders anti vmbo zijn. Als je kind daar het beste op de plek is, dan is het toch prima?
De juf die ik niemand toewens maar wel een beetje van ben gaan houden! – Mama is thuis!
22/01/2018
[…] Lees ook: Het mavo-meisje […]
Sanne
22/01/2018
Je mag echt trots zijn op je zelf. Echt een inspiratie bron ben je voor vele mensen. Jammer dat er heel veel mensen oordelen over ene diploma.
Marinka
21/01/2018
Het lijkt veel op mijn verhaal. Ik was een lbo/mavo meisje. Uiteindelijk ingezet op mavo, daarna Mdgo-AW en omdat ik leren zo leuk vond ook nog Hbo-SPH gedaan. In deze jaren zoveel geleerd en de praktijkervaringen tijdens mijn stage hebben mijn leven zo verrijkt. Nu ben ik al 24 jaar werkzaam in het werkveld waar ik mijn opleiding in gedaan heb. Nu heb ik zelf een zoon die moet gaan kiezen. Mavo/havo advies maar hij moet het wel gaan doen, hij wil zelf niet de hele dag in de schoolbanken zitten en daar is het ook geen kind naar… we maken hem daar niet gelukkig mee. Niets is zo fijn als een kind dat lekker in zn vel zit, we steken daarom wat lager in en als hij wil dan komt hij er wel!
Demi
21/01/2018
Mooi stuk. Als voormalig lerares op een middelbare school heb ik het ook maar al te vaak voorbij zien komen. Kinderen die zich schaamden voor het feit dat zij op het vmbo zaten of vwo’ers die onbewust neerbuigend deden over de ‘andere kant van de school’. Erg jammer, want ieder kind heeft zijn of haar eigen kwaliteiten waarmee hij of zij iets bij kan dragen aan onze samenleving. Of je nou op vwo, havo of vmbo zit: het is een momentopname. Je spendeert er 4 tot 6 jaar van je leven. Oneerlijk als jouw ‘waarde’ de rest van je leven op zo’n korte periode gebaseerd wordt toch?
Jilli
21/01/2018
Wat een prachtig en fijn geschreven blog heb je! Je hebt het verhaal heel duidelijk kunnen vertellen. Hier op curacao heeft echt een prestatie sfeer. Voor alles moet het kind een 10 halen. Bij een lager cijfer heerst er wat thuis (in de zin van straf). Ouders leggen hier een enorme druk op de schouders van hun kinderen, waardoor er op den duur nauwelijks zelfvertrouwen is en waardoor kinderen hun frustraties afreageren op vreselijke manieren. Van pesten tot heftige vechtpartijen en van drugs tot wapens mee naar school.
Nu is dit niet op elke school op Curacao natuurlijk.
Maar ik heb dit wel meegemaakt.
Rachelle
21/01/2018
Inderdaad erg mooi dat ze nu eerst kijken naar het lerarenadvies en dat dát leidend is. Als dat in mijn ‘groep 8 tijd’ was gebeurd had het heel anders gelopen! Ik had havo advies, de leraar leek dat het meest passende maar omdat m’n cito score (krapaan) gymnasium aangaf en het al jaren m’n ‘droom’ was om naar de moeilijkste school te gaan (ingeprent door m’n ouders of niet laten we even in het midden) dus toch het gymnasium gaan doen. Waar ik natuurlijk keihard op m’n bek ging…
Inmiddels 25 en door omstandigheden nog steeds niets afgerond. Als ik gewoon had geluisterd naar het lerarenadvies had ik nu wel dat MBO papiertje en daar was níks mis mee geweest!
madelon
21/01/2018
Wat is dit mooi ‘op papier’ gezet zeg. Erg inspirerend. Ik denk dat een wil en doorzettingsvermogen zeker een erg groot deel bijdragen!
Gerdi
20/01/2018
Mooi geschreven ❤
En tijdje geleden had ik en 10 min gesprek op school
Eerste gesprek was bij m’n oudste zoon groep 7
Waren zo klaar want hij doet het supergoed
Toen naar mijn dochter dr juf die zit nog maar in groep 5
En tijdens dat 10 min gesprek werd al gezegd dat onze dochter ( 8 jaar) later geen hoogvlieger word
Vind sowieso niet dat je dat nu al kunt zeggen
mijn dochter is nog niet bezig met later wat ze wil worden
Die wil alleen nog maar leuke dingen doen en plezier maken
Kind zijn zoals het hoort!!!
(Want ik weet dat ze het wel beter kan maar de zin is er nog niet en dan doet ze het niet)
En onze kinderen hoeven geen hoogvliegers te zijn
Maar doen wat ze leuk vinden
En wat ze dan ook voor niveau zullen gaan doen
Maakt ons niet uit
Wij zijn trots op onze kinderen
Wat ze later ook wil worden
Het haar gaat lukken
Ongeacht welk niveau
Als je echt iets graag wil kom je er wel
Het zal misschien wat langer duren
Maar uiteindelijk kom je er wel!!!
Jannette en Elmo Derksen
20/01/2018
Even een reactie van een super trotse vader en moeder. Onze zoon ging zoals de meeste kinderen naar een reguliere basisschool. Tot het moment dat er tafels geleerd moesten worden en onze zoon veel moeite had dit te onthouden. Hij had wat meer tijd nodig om bepaalde taken op school zich eigen te maken. Daar er op de reguliere school geen tijd voor was werd speciaal onderwijs geadviseerd. En daar ging hij, weggerukt uit zijn vertrouwde omgeving en zijn beste vriendjes en vriendinnetjes, met “het busje” naar school. Daar onze zoon een leerprobleem had en terecht kwam in een omgeving met veel kinderen met opvoedingsproblemen was het allemaal geen pretje. Vechten, pesten, een kapotte broek, een kapotte bril waren vaak het resultaat. Hij heeft de school doorgeworsteld, wij waren dit alles niet gewend. Wel heeft hij geleerd voor zichzelf op te komen en zich staande te houden wat we heel knap vonden. IVBO was het vervolgonderwijs en onze zoon was blij. Hij dacht nu ga ik naar een andere school, andere kinderen en wordt het beter. Helaas, was dit niet het geval. Toch had onze zoon al een ambitie waar hij voor wilde gaan. Maar een van de eerste dagen op school werd deze droom al overschaduwd. De leerkracht vroeg aan de leerlingen en aan onze zoon ” wat willen jullie later worden” ? Onze zoon zei “ik wil automonteur worden” en kreeg als antwoord van de leerkracht “oh, dat zit er voor jou niet in” zeer teleurgesteld kwam hij thuis. Wij als ouders hebben gezegd, als je het graag wilt gaat het je lukken, doe je best het komt goed! Na het eerste jaar doorploeteren begreep hij dat het niveau waar hij nu zat geen diploma, overgang naar motorvoertuigentechniek zou opleveren en begon de leerkracht te bestoken met vragen, vragen en vragen. Wat moet ik doen om automonteur te worden? Welke cijfers moet ik hebben? Kan ik niet een niveau hoger zo dat ik wel kan doorstromen? En nog veel meer! Het ging niet van harte maar uiteindelijk mocht hij het 2e schooljaar een niveau hoger gaan doen. Hij kwam in een klas met gemotiveerde kinderen en meer rust om hem heen en onze zoon ging als een speer. Hij behaalde goede cijfers en ging uiteindelijk naar de felbegeerde autotechniek. Hij behaalde van onder af aan het ene diploma na het andere en verliet de school. Ging werken bij een universeel bedrijf en leerde veel in de praktijk, wat hem beter afging als leren uit een dik boek. Daarna ging hij allerlei cursussen volgen en werken bij een groot autobedrijf waar hij veel scholing kreeg. Dit was prachtig maar toch was hij nog niet tevreden. Eerder toen hij automonteur was geworden vroeg hij ons, zou ik ook eigen baas kunnen worden? Ons antwoord was ” natuurlijk jongen, waar een wil is is een weg! En dit prachtige mens heeft door zijn gevoel te volgen en met zijn doorzettingsvermogen en het zelfvertrouwen wat wij hem konden geven nu een fijn goedlopend “eigen bedrijf”. Vier jaar zijn nu verstreken van hard werken, bijscholing APK enz, investeren in zijn machines en gereedschappen, investeren in zijn klanten, investeren in stagieres die hij mag begeleiden omdat hij nu ook leermeester is. Wat is hij trots en wat dacht je van ons, zijn ouders! Zo zie je, laat je niet in een hokje stoppen, probeer je droom te verwezenlijken er zijn veel wegen die naar Rome leiden. Stapje voor stapje kan het ook!
Waar een wil is is een weg! Toen ik bovengenoemd verhaal van Christel las wilde ik ons verhaal ook graag delen. Veel succes en groetjes van een trotse vader en moeder.
Mamajan
31/03/2018
Prachtig! Volg je hart, daarmee bereik je meer dan anderen misschien denken.
Monika
19/01/2018
Mooi geschreven. Ik heb van kleuter af aan gezegd dat ik graag juf wou worden. Ik ging na de lagere school naar de Mavo. In het tweede jaar moest ik kiezen. Of een jaar blijven zitten of een. Niveau lager dus lhno. Mijn vriendin ging naar het lhno en ik dus ook. Ik wist op dat moment dat ik geen juf meer kon worden. Ik heb daarna mdgo agogisch werk gedaan. Dat bleek een goede vooropleiding voor de pabo. En dus daarna naar de pabo gegaan. Nu ben ik ondertussen bijna 20 jaar juf.
priscilla
19/01/2018
Mooi geschreven. Ik denk dat opleidingsniveau ook niet veel zegt. Alhoewel ik wel denk dat je met meer kennis en opleiding ook meer kan bereiken.
MC Kleuver
19/01/2018
Heel goed verhaal! Ik ben ook een mavo’er en ga binnenkort aan het werk. Dat is althans de bedoeling. Niveau maakt niet uit.
Belinda ijkhout
19/01/2018
Mooi verhaal van een prachtig mens.lief, goedlachs en vrolijk. Dat heeft je zeker ook zover gebracht. X. Groetjes Belinda ijkhout
Blog & Beauty
19/01/2018
Ik vind niet dat een opleiding altijd wat zegt. Je specialiseert je op een bepaald onderwerp. Ik heb een opleiding gehad voor Management Assistent, en mijn zus heeft communicatie gestudeerd maar dat maakt haar niet slimmer. Mijn man daarentegen heeft helemaal geen opleiding, maar hij weet echt alles!
Manon
19/01/2018
Ik vind zelf dat het niets zegt van waar je terrecht komt, het is gewoon wat je graag zelf wilt en kan. Soms loopt het leven ook anders. Ik vind ook vaak dat er wel een groot verschil is vanaf en hogere niveau die worden een beetje afgesloten van een lager niveau
Silkeblogs
19/01/2018
Heel mooi geschreven, ik zou het zelf niet beter gezegd kunnen hebben!
Malou
19/01/2018
Wat een mooi en inspirerende blog heb je geschreven. Ik ben het ermee eens dat opleidingsniveau niets zegt over waar je uiteindelijk terecht komt en wat voor werk je kan doen, met een wil en doorzettingsvermogen kun je heel ver komen! Leuk dat je verhaal zo gedeeld wordt