Tijdens babbels met een peuter kun je stiekem nog wel eens afwezig antwoorden. Bij een kleuter kun je dit wel uit je hoofd zetten, zeg hallo tegen de waarom-vraag!

Over kleuters die alles willen weten

Dit fenomeen komt je vast bekend voor, maar ik heb soms het idee dat ik een nogal fanatiek ‘waarom’ kind op de wereld heb gezet. Voorbeeldje: ’s Ochtends breng ik Hero naar school en Novah gaat gezellig mee. Nu is het al een heel karwei om het hele spul überhaupt op tijd en displayable in de auto te krijgen. Maar dat is niet mijn grootste uitdaging. Nee, de uitdaging is vooral het gesprek met Hero, terwijl ik van A naar B rijd.

Novah pruttelt vooral lekker tegen zichzelf. Gewoon over de dingen die ze onderweg ziet. Die dingen zijn er en verdwijnen weer uit beeld. Dat wordt geconstateerd en daarmee is het gelijk weer klaar. En dat is voor mij in die gehaaste A-naar-B-momentjes een verademing. Naast haar zit haar grote broer. Die behandelt zaken van een heel ander kaliber en daarop moet direct en wel nú gereageerd worden met een antwoord dat hem tevreden stemt. En dat is niet snel het geval.

Nee, ik heb de ernstige neiging voor die ritjes een Humberto Tan-achtig iemand in te schakelen. Deze persoon zet ik dan op de bijrijdersstoel. Terwijl ik rijd kan die dan met militaire precisie de kleuterlijke overdenkingen van mijn kleine Einstein pareren. Zo kan ik zelf weer ongestoord mijn aandacht op de weg richten. Dat is voor iedereen beter, geloof mij.

Waarom kinderen alles willen weten en vaak waarom vragen

De muur van waarom

“Mam, waarom ga je niet sneller in de auto?”, “Mam, waarom was ik vroeger ook 2 en nu 4?”, “Waarom mag ik geen snoepje als ontbijt?”, “Waarom zijn we thuis met meer meisjes, dat is toch niet eerlijk?”, “Waarom heb jij geen piemel?” *Proest!* Ik draai de volumeknop van de radio iets meer naar rechts en vraag welke juf er vandaag lesgeeft. Heb jij dit ook? Zijn er meer moeders die dit soort gesprekken 24/7 voor hun kiezen krijgen en het gevoel hebben nooit de goede antwoorden te kunnen geven?

Ik vind het zo fijn om Hero dingen te kunnen leren en te kunnen uitleggen, maar we zitten nog in de fase waarin veel dingen nogal moeilijk te bevatten zijn voor zo’n klein ventje. Vandaar die eeuwige “waarom”. Ik zelf kan hier echt onwijs moe van worden. En dat is nu net niet wat ik wil. Ik weet dat het juist heel belangrijk is voor kinderen om de ‘waarom’ vraag telkens weer te blijven stellen. En dat ik de ‘waaroms’ dus ook tot in den treure zal moeten blijven beantwoorden als mama zijnde.

Lees ook: Ik was achttien en kreeg kortsluiting

Waaromfase bij kinderen

Waarom is die waarom zo belangrijk

Wat heb je nu eigenlijk aan die waarom? Of, beter gezegd, welke functie hebben die waarom-vragen voor je kind zelf? Het stellen van deze vragen staat voor een belangrijke stap in de ontwikkeling van een kind, zo lees ik in diverse online artikelen. De waarom-vragen maken deel uit van het leerproces dat een kind doorloopt, zowel in de taalontwikkeling als op het gebied van de cognitie oftewel kennisontwikkeling. Je peuter probeert als het ware meer grip te krijgen op de wereld om zich heen, vandaar al die vragen.

In het begin zijn dit vrij simpele vragen die je gemakkelijk kunt beantwoorden. Een voorbeeld hiervan: “Waar zijn de paardjes?” Deze vraag heb ik zelf vaak gehoord, omdat bij ons in de buurt paarden overdag in de wei staan, maar ’s avonds en bij slecht weer binnen. Dan zijn ze ineens weg en dat is dan een behoorlijk issue kan ik je vertellen. Als je het beantwoorden van deze vragen onder de knie hebt, is daar de volgende fase: de WAAROM-fase is geboren en zeg maar gedag tegen je rustige momentjes. ; )

Kindjes willen ontzettend veel oefenen met de waarom’s. En dat gebeurt in het huishouden, thuis of onderweg, 24/7. Ook leuk: geen antwoord is goed genoeg! Want die kleine frummel ontdekt razendsnel dat de antwoorden op zijn ‘waarom’ vragen veel interessanter zijn dan die op de simpele vragen waarmee we begonnen waren.

Hoe blijf je zen en kun je alles beantwoorden?

Moeders mentale toestand verandert ook nogal in de waarom-fase. Ik heb daar echt heel bewust ‘ja’ tegen moeten zeggen, dat eeuwige beantwoorden van vragen. Dus: autoradio uit, andere stoorzenders weg en proberen écht te luisteren naar zoveel mogelijk van die vragen die mijn wereldontdekker bezighouden. Acht van de tien keer lukt me dat en de overige twee ontwijk ik vakkundig of hoor ik niet eens! Misschien heb je het zelf wel eens meegemaakt, maar er zijn dus ‘waarom’ vragen die met geen mogelijkheid te beantwoorden zijn!

Of wat dacht je van ‘wat’ en ‘waarom’ op dingen die je eigenlijk nog niet wilt uitleggen aan een kleuter? Ik noem maar even twee magische vragen, die over baby’s: komen van de ooievaar! (zonder stotteren en met stoïcijnse blik geantwoord), tampons (“Daar haalt mama haar make-up mee weg schat. Mama doet nu even de deur op slot ok?”). Je kunt ze vrij lang voor de gek houden, maar ze gaan een keer naar school en dan zie je je onschuldige popje met sprongen minder onschuldig worden.

Shocking wat ze allemaal uitkramen, allemaal geleerd van oudere vriendjes of grote kinderen op het schoolplein. Of van Spongebob, legt iemand mij even uit waarom die het label ‘Alle Leeftijden’ heeft gekregen, zodat ik het niet kan blokkeren op Netflix?

Waarom bij volwassenen

Ook wij grote mensen stellen onszelf geregeld ‘waarom’ vragen. Een ‘waarom’ kan nogal beperkend zijn in je volwassen leven, volgens sommige experts. Anderen zeggen weer totaal het tegenovergestelde, maar ik vond deze uitleg interessanter. Er wordt wel eens gezegd dat het beter voor je is om vaker ‘waarom niet’ te antwoorden dan ‘waarom’. Een waarom-vraag is moeilijk te beantwoorden en het antwoord erop kan dan ook lastig zijn. Het is ook een vrij simpele manier van vragen. Als je iemand vraagt ‘waarom ben jij goed in voetbal?’ kun je beter eens vragen ‘wat maakt dat jij goed bent in voetbal?’

Bij die laatste zul je veel meer feiten te horen krijgen dan bijvoorbeeld alleen een motivatie. Even een droog stukje theorie tussendoor, omdat ik het grappig vind om te zien dat we dus eigenlijk ook in ons volwassen leven aan die waarom-vraag blijven hangen. Omdat we van alles de oorzaak willen weten, en niet veel dingen aan het toeval toeschrijven. Alles moet maar beredeneerd worden. De waarom-vraag van een kind kan er soms voor zorgen dat je dingen heel anders gaat bekijken. Ik lig regelmatig dubbel als mijn kleuter mijn antwoord direct om zeep helpt met een waarom2.0. En denk dan: Verrek, je hebt ook gewoon gelijk met je vier jaar!

Wat antwoord je op de waarom

Wat kun je nu eigenlijk het beste terug zeggen tegen een kleuter die weer zo’n meesterlijke waarom-vraag op je af torpedeert? Uit ervaring weet ik dat het heel veel tijd en moeite scheelt, wanneer je zo vaak mogelijk een serieus antwoord geeft op de vragen van je kind. Raffel het dus niet altijd af. Toegegeven; ik maak me vaak schuldig aan het geven van zo’n antwoord. Op momenten dat ik de vragen echt niet meer trek, antwoord ik met “gewoon”. En daar voel ik me daarna altijd wel een beetje schuldig over.

Het geeft een veel beter resultaat wanneer ik echt tot in detail uitleg waarom iets gebeurt. Waarom pikken meeuwen bijvoorbeeld broodjes van eenden, waarom kunnen diezelfde eenden zwemmen met zwemvliezen en durft onze hond niet te zwemmen. Onze hond heeft namelijk ook zwemvliezen tussen haar pootjes, want ze is een labrador. Tja, verzin dáár maar eens een zinnig antwoord op! “Waarom rijdt de maan met ons mee in het donker mam?” Op sommige vragen bestaat gewoon even geen handig antwoord. Daarom verzin ik ter plekke wel eens mijn eigen werkelijkheid en hoop ik dat de vraag daarna een tijdje wegblijft.

Nog een paar leuke wist-je-dat-jes

Gewoon omdat ik gek ben op leuke feitjes : )

  • Een kind stelt haar moeder gemiddeld 300 vragen per dag (mond zakt open).
  • Dit mag je rekenen pér kind, tel uit je winst …
  • Die van mij houden overigens niet op bij 300 vragen. Herkenbaar?
  • Kleutermeisjes vragen veel en veel meer dan bijvoorbeeld jongens die bijna 10 jaar oud zijn (vind ik dan wel weer logisch).
  • Het kruisverhoor begint meestal al wanneer je net je ogen open hebt en nog in zombie modus verkeert.
  • De meeste waarom bombardementen worden afgevuurd tijdens maaltijden (en zie er dan nog maar eens een hap in te krijgen).
  • Bij mij thuis komen de meeste waaroms op me af als ik de oudste (4 jaar) naar bed breng en ik ernstig snak naar rust).

Waarom zou ik nog verder schrijven

Dat doe ik dan ook lekker niet. Ik laat het hier bij en je ziet me gauw weer terug met een nieuwe blog voor mamaisthuis. Geniet van je rust, want je zult dit niet zitten lezen terwijl je kindjes je bestoken met 300+ waaroms …